belichting

Zonnekap

Zonnekap

Een lenshood (of zonnekap) is een accessoire dat je aan het uiteinde van je camerales bevestigt. Het heeft verschillende belangrijke functies:

Continue reading →
Posted by John in Hardware, Lenzen en ander glaswerk, 0 comments
ETTR & histogram

ETTR & histogram

ETTR staat voor “Expose To The Right” en is een techniek in digitale fotografie waarbij je je foto zo helder mogelijk belicht zonder hooglichten te laten uitbijten (overbelichten). Dit betekent dat de histogramwaarden naar rechts opschuiven, vandaar de naam.

Waarom ETTR gebruiken?

  • Minder ruis – Door de sensor meer licht te geven, verminder je ruis in donkere delen (schaduwen).
  • Maximale details – Sensoren registreren meer informatie in heldere tonen dan in schaduwen.
  • Betere bewerking – Een helderder bestand biedt meer flexibiliteit bij het corrigeren van belichting en contrast in de nabewerking.

Hoe pas je ETTR toe?

  • Histogram checken – Zorg ervoor dat het histogram zo ver mogelijk naar rechts schuift zonder dat hooglichten ‘clippen’ (pieken tegen de rand aan).
  • Overbelichten zonder details te verliezen – Meestal 1/3 tot 1 stop meer belichten dan je camera suggereert.
  • RAW gebruiken – ETTR werkt het beste in RAW, omdat je in nabewerking de belichting makkelijk kunt terughalen zonder kwaliteitsverlies.

Wanneer werkt ETTR goed?

  • Landschapsfotografie
  • Nachtfotografie
  • Studio-opnames met gecontroleerd licht

⚠️ Wanneer NIET gebruiken?

  • In JPEG-fotografie (minder herstelmogelijkheden)
  • Bij scènes met veel wit (sneeuw, bruiden in witte jurken) – risico op overbelichting

Hoe gebruik je een histogram?

Een histogram is een grafiek die laat zien hoe de helderheidswaarden (tonen) verdeeld zijn in je foto. Het helpt je om te bepalen of je foto onderbelicht, correct belicht of overbelicht is.

Hoe lees je een histogram?

De X-as (horizontaal):

  • Links = Schaduwen (donkere tonen)
  • Midden = Middentonen (neutrale grijzen)
  • Rechts = Hooglichten (heldere tonen)

De Y-as (verticaal):

  • Hoe hoger de piek, hoe meer pixels die helderheid hebben.

Wat vertelt een histogram je?

Goede belichting

  • Een gelijkmatige verdeling zonder clipping (geen pieken tegen de randen).

Onderbelichting (te donker)

  • Grote piek aan de linkerkant (schaduwen), weinig informatie in de hooglichten.
  • Oplossing: Sluitertijd verlengen, diafragma openen (lager f-getal) of ISO verhogen.

Overbelichting (te licht)

  • Grote piek aan de rechterkant (hooglichten), mogelijk uitgeclipte details.
  • Oplossing: Sluitertijd verkorten, diafragma sluiten (hoger f-getal) of ISO verlagen.

Hooglichten uitgeclipt

  • Pieken strak tegen de rechterrand → verloren details in lichte delen.
  • ETTR helpt om zo veel mogelijk licht te vangen zonder overbelichting.

Schaduwen uitgeclipt

  • Pieken strak tegen de linkerrand → verloren details in donkere delen.
  • Oplossing: belichting iets verhogen of nabewerking gebruiken.

Hoe gebruik je een histogram in de praktijk?

  1. Histogram bekijken op je camera
    • Bij de meeste camera’s kun je het histogram inschakelen tijdens het fotograferen of in de weergavestand.
  2. Zorg dat er geen pieken tegen de randen zitten
    • Vooral aan de rechterkant (hooglichten) wil je geen clipping, tenzij het een bewuste keuze is.
  3. Gebruik ETTR als je in RAW schiet
    • Beetje overbelichten zonder hooglichten te clippen → later corrigeren in nabewerking (zoals Lightroom).
  4. Aanpassen van instellingen
    • Is het te donker? Diafragma openen, ISO verhogen, sluitertijd verlengen.
    • Is het te licht? Diafragma sluiten, ISO verlagen, sluitertijd verkorten.
Posted by John in Algemeen, Belichting, 0 comments

Active D-Lighting (ADL)

Nikon’s Active D-Lighting (ADL) is een technologie die helpt om details in hoge lichten en schaduwen te behouden, vooral in scènes met een hoog contrast. De impact ervan verschilt tussen JPEG en RAW bestanden.

Effect op JPEG-bestanden:

  • Active D-Lighting wordt permanent toegepast in de camera.
  • Het past de belichtingscurve aan voordat het beeld wordt opgeslagen.
  • Details in schaduwen worden opgehelderd zonder dat de hoge lichten overbelicht raken.
  • Het effect is niet achteraf te verwijderen.
  • Ideaal voor direct gebruik zonder nabewerking.
(L) Orgineel – (R) Actieve D-Lighting

Effect op RAW-bestanden:

  • Active D-Lighting beïnvloedt niet direct de RAW-gegevens zelf.
  • Het kan de belichtingsmeter en de curve-aanpassing in de camera beïnvloeden.
  • Wanneer het RAW-bestand wordt geopend in Nikon-software (zoals NX Studio), wordt het ADL-effect weergegeven, maar je kunt het aanpassen of uitschakelen.
  • In andere RAW-converters (zoals Lightroom) wordt de ADL-aanpassing niet herkend, en moet je handmatig de schaduwen en hooglichten aanpassen.

Kort gezegd: bij JPEG is het effect permanent, bij RAW is het een instelbare suggestie. Wil je maximale controle, dan is het beter om ADL uit te laten en het contrast zelf aan te passen tijdens de nabewerking.

Posted by John in Beeldvormende technieken, Belichting, 0 comments
Dynamisch bereik

Dynamisch bereik

Wat is dynamisch bereik in fotografie?
Dynamisch bereik verwijst naar het verschil tussen de donkerste schaduwen en de helderste hooglichten die een camera kan vastleggen met behoud van details. Het wordt gemeten in stops (EV), waarbij elke stop staat voor een verdubbeling of halvering van het licht. Een hoog dynamisch bereik (HDR) betekent dat een camera meer details in zowel schaduwen als hooglichten kan vastleggen.

Continue reading →
Posted by John in Beeldvormende technieken, Belichting, 0 comments
Lichtsterke objectieven

Lichtsterke objectieven

Zijn de lichtsterke objectieven (zoals f/1.4, f/1.8 of f/2.8 lenzen) de hogere prijs waard en weegt het, soms veel hogere bedrag, op tegen de voordelen?

Voordelen van lichtsterke objectieven
Beter bij weinig licht – Ideaal voor nachtfotografie, binnenshuis of evenementen zonder flits.
Mooie onscherpe achtergrond (bokeh) – Perfect voor portretten, waardoor je onderwerp beter loskomt van de achtergrond.
Snellere sluitertijden – Minder kans op bewegingsonscherpte.
Hogere beeldkwaliteit – Vaak scherper en minder vervorming dan kitlenzen.

Continue reading →
Posted by John in Lenzen en ander glaswerk, 0 comments
Bitdiepte

Bitdiepte

Bitdiepte in fotografie verwijst naar de hoeveelheid tonale informatie die elke pixel in een afbeelding kan opslaan. Het bepaalt het aantal kleuren of grijstinten dat een camera kan vastleggen en weergeven. Bitdiepte is direct gerelateerd aan de kwaliteit en rijkdom van de kleuren en tonale overgangen in een afbeelding.

Continue reading →
Posted by John in Beeldvormende technieken, Belichting, 0 comments
Analoog-digitaalomzetters

Analoog-digitaalomzetters

Analoog-digitaalomzetters (ADC’s1) spelen een cruciale rol in camerasensoren door de analoge signalen die door de beeldsensor worden vastgelegd, om te zetten in digitale gegevens.

Bitdiepte

De bitdiepte van de ADC bepaalt het aantal waarden dat kan worden weergegeven.
Hogere bitdieptes (bijv. 10-bit, 12-bit, 14-bit) bieden een nauwkeurigere kleurweergave en een beter dynamisch bereik, wat leidt tot een hogere beeldkwaliteit. ADC’s met een hogere bitdiepte dragen niet alleen bij aan een beter dynamisch bereik maar zorgen ook voor een lager ruisniveau, vooral bij hogere ISO-instellingen. Dit is cruciaal voor het vastleggen van details in zowel hooglichten als schaduwen.

Continue reading →
Posted by John in Beeldvormende technieken, Belichting, Hardware, 0 comments
Het richtgetal

Het richtgetal

Het richtgetal van een reportageflitser of studioflitser is een numerieke waarde die het vermogen van de flitser aangeeft, wat de afstand bepaalt waarover de flitser een onderwerp effectief kan verlichten. Het is een maat voor de maximale afstand waarop een flitser een onderwerp goed kan verlichten, gegeven een specifiek diafragma en ISO-instelling.

Continue reading →
Posted by John in Belichting, 0 comments
Signaal/ruis verhouding

Signaal/ruis verhouding

In digitale fotografie verwijst ISO naar de gevoeligheid van de beeldsensor van de camera voor licht. Hier volgt een diepgaande kijk op de relatie tussen ISO en ruis, samen met voorbeelden van ISO-gebruik.

Continue reading →
Posted by John in Belichting, 0 comments